Walczył z zaborcą jako kapłan, społecznik i działacz gospodarczy

Urodził się w Poczdamie, ale jako dziecko przeprowadził się z rodzicami do Środy Wlkp., gdzie pobierał pierwsze nauki w szkołach ludowych. Świadectwo dojrzałości uzyskał w roku 1854 w poznańskim gimnazjum św. Marii Magdaleny. Podjął pracę jako urzędnik pocztowy i ożenił się z Michaliną Kalawską, lecz wkrótce żona zmarła. Niektóre źródła podają, że zgon nastąpił przy porodzie. Pod wpływem tych przeżyć wstąpił wtedy do seminarium duchownego i w wieku 27 lat otrzymał święcenia. Tym samym stał się jednym z nielicznych kapłanów mających za sobą związek małżeński, a prawdopodobnie również i doświadczenie ojcostwa.

Będąc wikariuszem w Środzie dał się poznać jako społecznik. W 1863 r. działał na rzecz Powstania Styczniowego. Nawoływał żarliwie z ambony do walki z Moskalami. Czuwał nad jednym ze szlaków przerzutu broni i ochotników do Królestwa. Po przekroczeniu granicy został przez Rosjan aresztowany i wydany Prusakom. Oskarżono go o udzielanie pomocy powstańcom, o głoszenie z ambony pochwały powstania i w końcu o chęć osobistego udziału w nim. Z braku dowodów jednak został uniewinniony, co nie przeszkodziło mu spędzić blisko dwóch lat w sześciu więzieniach. Po uwolnieniu wrócił do Środy i zaangażował się w tworzenie spółdzielczości kredytowo-oszczędnościowej. W latach walki Prusaków z Kościołem występował przeciwko zaborcy, za co był więziony w twierdzy w Kłodzku.

W 1872 r. spółki działające pod jego kierunkiem połączyły się z założonym przez niego Związkiem Spółek Zarobkowych i Gospodarczych. Wkrótce wybrany został na patrona tego związku. Stanęło przed nim mozolne i trudne zadanie reorganizacji spółek , bowiem w wielu z nich brakowało elementarnej znajomości prawa. Niektóre zarządy... ledwie umiały pisać. Nie sporządzano bilansów, a dywidendy wypłacano uznaniowo. Jeździł więc z pakami formularzy i książek od Górnego Śląska po Bałtyk. Za środek lokomocji służyła mu często jednokonna furka. Wszędzie tępił ,,niecną pogoń za wysoką dywidendą'' i wymagał respektowania zasady ,,niski procent od pożyczek, mały zysk od udziałów''.

W 1887 roku został proboszczem w Ostrowie Wielkopolskim. Zajęcia w tak dużej parafii, obejmującej 10-tysięczne wówczas miasto pochłaniały wiele czasu. Musiał więc ograniczyć swoją działalność związkową. Zapamiętano go jednak jako gorliwego kapłana, świetnego kaznodzieję i dobrego gospodarza. Uporządkował cmentarz i podjął zbiórkę funduszy na nowy kościół. Starał się o uzyskanie pozwolenia na nauczanie religii w szkołach ludowych, którego jednak nie otrzymał. Ksiądz Augustyn Szamarzewski zmarł nagle 8 maja 1891 r. w czasie mszy świętej. W uroczystościach pogrzebowych wzięły udział tłumy ostrowian.

- W szczęśliwym społeczeństwie duchownym pozostaje troska o sprawy duchowe, a świeckim o sprawy doczesne. W naszym polskim społeczeństwie duchowni spełniają jedno i drugie. Duchowieństwo polskie może być dumne, iż wśród grona swego miała osobistość, która i w zakresie pracy, należącej do osób świeckich była pierwszym rycerzem - powiedział nad grobem ks. Augustyna Szamarzewskiego kontynuator jego chlubnego dzieła, ks. Piotr Wawrzyniak.

Jego nagrobek, znajdujący się na zabytkowym ostrowskim cmentarzu przy ulicy Wrocławskiej. Należy do najstarszych na terenie nekropolii. Na początku XXI wieku został gruntownie odnowiony. Zajęła się tym specjalistyczna firma z Poznania, która zakonserwowała płytę pomnika z piaskowca, jak również odtworzyła wszystkie mające wartość zabytkową metalowe elementy dekoracyjne. Koszty renowacji pokrył jeden ze sponsorów, a prace nadzorowało Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem.
Ks. Augustyn uhonorowany został m.in. pomnikiem w Poznaniu oraz ulicami swojego imienia w Poznaniu i w Ostrowie. Imię Augustyna Szamarzewskiego nosi także Nagroda Gospodarcza Ziemi Ostrowskiej.

ZiemiaKaliska.com.pl Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!